Συγγραφέας: 1st Grade Lower Secondary, Olympion High School, CY
PARTNERS: 3rd Grade Lower Secondary, 1st Grade Upper Secondary,
Volissos High School, GR; 1st Grade Upper Secondary, SS Vela Luka, HR.
Εισαγωγή
Παράδειγμα: ΕΙΚΟΝΑ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΧΟΙΡΟΚΟΙΤΙΑΣ (ΣΠΙΤΙΑ) Ophelia2, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons
Τα παιδιά ασχολήθηκαν με ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα, το οποίο διδάσκονται κιόλας στο μάθημα της Ιστορίας Α’ Γυμνασίου. Απώτερος σκοπός ήταν η εξοικείωση με το εν λόγω θέμα αλλά κυρίως η διερευνητική διαδικασία εντοπισμού πληροφοριών. Ασχολήθηκαν με τον περιβάλλοντα χώρο της Χοιροκοιτίας, ενός Νεολιθικού οικισμού στην επαρχία Λάρνακα της Κύπρου. Για την αποπεράτωση της εν λόγω ενασχόλησης, τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες. Η κάθε ομάδα καταπιάστηκε με διαφορετικά θέματα όπως:
- Επιλογή χώρου οικοδόμησης οικισμών – πώς το περιβάλλον επηρέασε την εξεύρεση τοποθεσίας για την οικοδόμηση των σπιτιών τους;
- Περιβάλλον & εργασία (με τι εργασίες ασχολούνταν και πώς το περιβάλλον τους επηρέαζε για να ασχοληθούν με τις συγκεκριμένες εργασίες;)
- Περιβάλλον & εργαλεία (ποια εργαλεία χρησιμοποιούσαν και πού έβρισκαν τα υλικά για την κατασκευή τους;)
- Περιβάλλον & διατροφή (τι έτρωγαν και από πού έβρισκαν την τροφή τους;)
- Περιβάλλον & ένδυση (πώς ντύνονταν και από πού έβρισκαν τα υλικά;)
- Περιβάλλον & τέχνη (τι είδους έργα τέχνης κατασκεύαζαν και με τι υλικά και από πού προμηθεύονταν τα υλικά;)
Η Xοιροκοιτία είναι ο καλύτερα διατηρημένος προϊστορικός οικισμός της Kύπρου, που χρονολογείται γύρω στο 7000 π.X. Το 1998 κηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.
Το όνομα λέγεται ότι πιθανώς προήλθε από την λέξη χειρογητιά που υποδηλώνει άσκηση της χειρομαντείας. Κατά άλλη άποψη ίσως προήλθε από την πιθανή αρχική ονομασία Ιεροκοτίδα (Ιερός χώρος). Άλλοι υποστηρίζουν ότι η ονομασία προήλθε από τις λέξεις γύρος και οικία λόγω του ότι οι προϊστορικές καλύβες που ανακαλύφθηκαν εκεί ήσαν στρογγυλές. Ακόμη η παράδοση λέει πως προήλθε από την φράση Χαίρε Κιτία που απηύθυνε η περιβόητη και μυστηριώδης βασίλισσα της Κύπρου σε κάποια φίλη της από το Κίτιον. Υποστηρίχθηκε επίσης ότι ίσως η ονομασία προήλθε από το φυτό ανόνη η χερομολία. Με την απλούστερη ονομασία χερομολία το φυτό απαντάτο καλλιεργούμενο στη Κύπρο, αυτή η εκδοχή όμως θεωρείται πολύ απίθανη.
Ο οικισμός είναι κτισμένος στην απότομη πλαγιά ενός λόφου και σε απόσταση 6 χλμ. από τη θάλασσα, για να μπορούν οι κάτοικοι να προμηθεύονται νερό και τροφή από τη θάλασσα αλλά και για να προστατεύονται από τα άγρια θηρία (για αυτό σε λόφο).
Τα σπίτια της Νεολιθικής Χοιροκοιτίας ήταν απλά κατασκευασμένα. Στα θεμέλια και στα κατώτερα μέρη χρησιμοποιήθηκαν λιθάρια (πέτρες) του ποταμού, ενώ στα ανώτερα ελαφρότερα υλικά, όπως πηλός και πλιθάρια. Τα κατώφλια ήταν υπερυψωμένα, τα θυρώματα μικρά για προστασία από τις πλημμύρες, τα δάπεδα από πηλό και η στέγη θολωτή ή επίπεδη. Τη στέγη αποτελούσαν οριζόντια δοκάρια, πάνω στα οποία υπήρχαν καλάμια και κλαδιά, καλυμμένα με πηλό. Οι στέγες ήταν θολωτές αλλά και κάποτε επίπεδες. Στο μέσο της οικίας υπήρχε εστία για το μαγείρεμα, το φωτισμό και τη θέρμανση. Ήταν στρογγυλά στο σχήμα τους και αποτελούνται από ένα μόνο δωμάτιο, το οποίο χρησίμευε ως υπνοδωμάτιο, ως κουζίνα, ως σαλόνι, ως χώρος εργασίας. Κάτω από τα δάπεδα των οικιών έθαβαν σε συνεσταλμένη στάση τους νεκρούς τους με τα αγαπημένα τους αντικείμενα, διότι πίστευαν στη μετά θάνατο ζωή. Άλλο ταφικό έθιμο ήταν η τοποθέτηση πέτρας πάνω στο σώμα του νεκρού. Μ’ αυτόν τον τρόπο πίστευαν πως εμπόδιζαν την επιστροφή του νεκρού στον κόσμο των ζωντανών. Όπως συμπεραίνουμε από τους σκελετούς τάφων της Χοιροκοιτίας, οι κάτοικοι ήταν κοντοί (1,60μ. περίπου οι άντρες και 1,50μ. οι γυναίκες) και πέθαιναν σε ηλικία 25-40 χρόνων.
Ο αρχαιολογικός χώρος ανακαλύφθηκε το 1934 από τον Δρ. Πορφύριο Δίκαιο, διευθυντή του Κυπριακού Τμήματος Αρχαιοτήτων, πραγματοποιώντας έξι ανασκαφές.
