Συγγραφέας: class 1st Grade Lower Secondary, Volissos High School, GR
PARTNERS: class 1st Grade Lower Secondary, Olympion High School, CY; class 1st Grade Upper Secondary, SS Vela Luka, HR
Εισαγωγή
Πλαστικό στη θάλασσα
Το πλαστικό είναι ένα υλικό που χρησιμοποιείται σε πολύ μεγάλο εύρος στις ανθρώπινες δραστηριότητες, λόγω και της αντοχής του. Πλαστικά απορρίμματα εντοπίζονται παντού στη θάλασσα (και όχι μόνο στη θάλασσα) σε μεγάλες ποσότητες. Το εύρος χρήσης και η αντοχή του υλικού καθιστούν τη ρύπανση από το πλαστικό ιδιαίτερα εκτεταμένη και δύσκολα ελεγχόμενη.
Με την πάροδο του χρόνου, τα πλαστικά απορρίμματα διασπώνται σε όλο και μικρότερα κομμάτια, τα οποία ανιχνεύονται τόσο στο νερό όσο και στο έδαφος αλλά και στον αέρα. Οι ωκεανοί περιέχουν πάνω από 5 τρις. κομμάτια πλαστικών, τα οποία προέρχονται κυρίως από απορρίμματα και διασπώνται συνεχώς σε μικρότερα σωματίδια. Ενδεικτικά, το 96% των πλαστικών τεμαχίων που συγκεντρώθηκαν σε μια δειγματοληψία των υδάτων του βόρειου Ατλαντικού ήταν μικροσκοπικές ίνες. Επιπλέον, μικροσκοπικοί πλαστικοί κόκκοι που χρησιμοποιούνται σε πολλά προϊόντα όπως σαπούνια, οδοντόκρεμες, ακόμα και σε σταθμούς επεξεργασίας λυμάτων, επίσης καταλήγουν στις θάλασσες. Η διάσπαση των πλαστικών έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Όσο μικρότερο είναι ένα σωματίδιο, τόσο πιο εύκολα απορροφάται από έναν οργανισμό και διεισδύει στην τροφική αλυσίδα και στους ανθρώπινους ιστούς. Ταυτόχρονα, η επικάθιση ρύπων στην επιφάνεια των πλαστικών αυξάνεται σημαντικά όταν αυτά διασπώνται σε μικρότερα κομμάτια. Όταν ένα κόκκος πλαστικού διασπάται σε μικροσκοπικά σωματίδια,
η συνολική επιφάνεια των σωματιδίων είναι χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από την αρχική. Τα μικροσωματίδια δεν εντοπίζονται εύκολα, όπως τα μεγάλα, ορατά, τεμάχια πλαστικού. Παραμένουν αόρατα, αλλά καταναλώνονται από πλαγκτόν, ψάρια και άλλα ζώα, απορροφώνται από διάφορους οργανισμούς και καταλήγουν στην τροφική αλυσίδα.Το πόσιμο νερό σε πολλές χώρες περιέχει σωματίδια πλαστικού. Εκτενείς αναλύσεις νερού της βρύσης ανά τον κόσμο αποκάλυψαν ότι 83% των δειγμάτων περιείχαν πλαστικές ίνες. Μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικών έχουν επίσης εντοπιστεί σε θαλασσινό αλάτι και σε οστρακοειδή. Πολλά ψάρια καταπίνουν τα σωματίδια νομίζοντας ότι είναι πλαγκτόν: τεμάχια πλαστικού έχουν εντοπιστεί σε εντόσθια και ιστούς ψαριών και πουλιών. Τα πλαστικά απορροφούν ρύπους οι οποίοι διαδίδονται στο περιβάλλον και μεταφέρονται σε ψάρια και πουλιά. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στα τρόφιμα και το νερό, αλλά επεκτείνεται και στην ατμόσφαιρα. Ίνες από μπογιές, συνθετικά ρούχα και ρόδες αυτοκινήτων (που αποσπώνται με την τριβή στον δρόμο) αιωρούνται στον αέρα. Τα σωματίδια αυτά είναι «ιδανικού» μεγέθους για να εισέλθουν στο αναπνευστικό σύστημα: έχουν παρόμοια διάμετρο με τα φάρμακα που εισπνέονται για τη θεραπεία ασθματικών παθήσεων. Πολλά από τα μικροσωματίδια, ίνες και χημικές ουσίες που καταλήγουν στους ανθρώπινους ιστούς έχουν επανειλημμένα εντοπιστεί στον εγκέφαλο, στους μύες, στο γάλα, στο αίμα, και σε διάφορα άλλα μέρη του σώματος. Τέτοια σωματίδια και ουσίες διεισδύουν κυρίως μέσω του πεπτικού και του αναπνευστικού συστήματος, αλλά και μέσω του δέρματος. Το ερώτημα πλέον είναι πόσο επηρεάζουν την υγεία τα πλαστικά σωματίδια που αποδεδειγμένα υπάρχουν σε ουσίες που τρώμε, πίνουμε ή αγγίζουμε. Μερικές από τις πιο καθοριστικές απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα έχουν δοθεί από έρευνες της τοξικότητας ορισμένων πλαστικών συσκευασιών.
Σύμφωνα με μελέτη του 2018, βρέθηκε πλαστικό στο ανθρώπινο πεπτικό σύστημα. Λόγω του ότι το πλαστικό κατακλύζει τη ζωή μας, δεν είναι σαφές αν το εισπνέουμε, το πίνουμε, το τρώμε, ή όλα τα παραπάνω. Οι τωρινοί υπολογισμοί δείχνουν πως ο μέσος ενήλικας καταπίνει όσο πλαστικό έχει μια πιστωτική κάρτα, μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας.
Κατά συνέπεια, η εξεύρεση λύσης στο πρόβλημα είναι ιδιαίτερης σημασίας. Οικολογικοί και επιστημονικοί φορείς προτείνουν τη λήψη μέτρων αποτελεσματικών για την αντιμετώπιση του θέματος, όπως η αντικατάσταση του πλαστικού με το χαρτί, η χρήση βιοπλαστικού, και του ανακυκλώσιμου πλαστικού.
